De verrassing was groot op menig Vlaamse school toen ergens half mei de cultuurminnende leerkrachten hun subsidieaanvraag wilden indienen. Zonder enig overleg of vooraankondiging besliste de nieuwe minister van Onderwijs Demir om de subsidie dynamoPROJECT stop te zetten. En dat luttele weken voor het verstrijken van de deadline om je dossier in te dienen. Het was een koude douche voor de scholen die uitkeken om in het najaar hun artistiek project te zien starten.

Voor wie de dynamoprojecten niet kent: scholen konden bij de Vlaamse overheid een budget aanvragen om een professionele kunstenaar voor een meerdaags traject naar hun school te halen. Zo hebben door de jaren heen duizenden leerlingen actief kennis gemaakt met fotograferen, theater maken, musiceren, dansen enzovoorts.

Vorig schooljaar nog zijn honderden Gentse jongeren voorbereid op hun eerste keer in het stemhokje dankzij dynamoprojecten met Groot Debat 2024. In een meerdaags traject debatteerden ze over verkiezingsthema’s om daarna hun scherp gestelde meningen artistiek vorm te geven in bijvoorbeeld rapmuziek, kortverhalen en grafische ontwerpen, om maar enkele vormen te noemen. Zonder de financiële ruggensteun van de dynamoprojecten zou het voor sommige scholen onmogelijk zijn om deel te nemen. Niet alle scholen kunnen de kosten immers doorrekenen naar hun leerlingen.

Bovenal betekenen deze subsidies voor kinderen en jongeren vaak een inspirerende kennismaking met kunst: een eerste danspas, een vlammende dialoog op de toneelvloer, een zelf ontwikkelde landschapsfoto, een eerste akkoord op gitaar met eigen songtekst.

Nu is het zo dat scholen nog steeds een beroep kunnen doen op de Kunstkuur, waarmee bassischolen en secundaire scholen middelen kunnen aanvragen om drie schooljaren lang nauw samen te werken met het deeltijds kunstonderwijs. Maar niet elke school heeft de ruimte om een engagement van drie jaar aan te gaan. Met dynamoprojecten organiseer je trajecten van enkele dagen of weken met een kunstenaar, die flexibeler in te plannen zijn en toch artistieke verdieping brengen.

Het valt jammer genoeg niet te meten, maar het staat als een paal boven water dat dankzij de dynamoprojecten er door de jaren heen een massa kinderen en jongeren in de wereld van de kunst een blijvende passie heeft ontdekt, een sociaal netwerk heeft ontwikkeld of er zelfs een beroep van heeft gemaakt.

En vergis u niet, mevrouw Demir, een dynamoproject ondersteunt wel degelijk ook (Nederlandse) taalverwerving en scherpt het analytische vermogen bruikbaar in wiskunde en wetenschappen. Daarnaast vraagt kunst maken probleemoplossend denken, conflictloos communiceren en samenwerken: stuk voor stuk vaardigheden die onontbeerlijk zijn op de werkvloer.

Bovendien maakt u het de zelfstandige kunstenaars wel erg moeilijk, voor hen betekent uw maatregel niets minder dan een financiële aderlating.

Voor een partij die Vlaanderen en haar kunsten graag ziet excelleren, is de beslissing om deze steun stop te zetten heel opmerkelijk. De kunstenaars van morgen staan niet zomaar plots op als volgroeide, uitgerijpte individuen, maar zijn van kindsbeen af in volle artistieke ontwikkeling. Investeren in cultuur is investeren in een rijke artistieke voedingsbodem daar waar de groei begint: bij kinderen en jongeren die met hun oneindige verbeeldingskracht en impulsiviteit zo veel bij te dragen hebben aan de kunst.

Wij zijn dan ook zeer teleurgesteld dat we de dynamoprojecten moeten missen. We horen graag van u, minister Demir, wat uw beweegredenen zijn om de subsidies stop te zetten. Is uw beslissing voorlopig? Is het een besparingsmaatregel? Hoeveel bespaart u hier werkelijk mee? Komt er een nieuwe formule? Heeft u eigenlijk overlegd met uw collega-ministers van Cultuur en Jeugd in aanloop naar uw beslissing? Uw beslissing heeft verstrekkende gevolgen die u misschien niet in kaart heeft gebracht.

U hoort het, mevrouw Demir, we hebben veel vragen. Dat is niet verwonderlijk, aangezien er van uw kabinet geen enkele vorm van communicatie kwam en de middelen eenzijdig zijn opgeschort. De perceptie leeft dat u er ad hoc en met de botte bijl bent doorgegaan.

Wij vragen dringend antwoorden en een open dialoog, met het welzijn en de ontwikkeling van onze schoolgaande jeugd voorop.

- Tom de Bleye, theatermaker en verantwoordelijke scholenwerking LARF!

(c) foto's Michiel Devijver